Saturday, May 21, 2011

Οἱ Ἅγιοι Κωνσταντίνος καὶ Ἑλένη οἱ Ἱσαπόστολοι,21 Μαΐου

ς γενέτειρα πόλη το Μεγάλου Κωνσταντίνου ναφέρεται τόσο Ταρσς τς Κιλικίας σο κα τ Δρέπανο τς Βιθυνίας. στόσο ποψη πο πικρατε φέρει τν Μέγα Κωνσταντίνο ν χει γεννηθε στ Ναϊσ τς νω Μοισίας. Τ κριβς τος τς γεννήσεώς του δν εναι γνωστ, θεωρεται μως τι γεννήθηκε μεταξ τν τν 274 – 288 μ.Χ. Πατέρας του ταν Κωνστάντιος, πο λόγ τς χλωμότητος το προσώπου του νομάσθηκε Χλωρς, κα ταν συγγενς το ατοκράτορος Κλαυδίου. Μητέρα του ταν γία λένη, θυγατέρα νς πανδοχέως π τ Δρέπανο τς Βιθυνίας. Τ 305 μ.Χ. Κωνσταντίνος ερίσκεται στν αλ το ατοκράτορος Διοκλητιανο στ Νικομήδεια μ τ ξίωμα το χιλίαρχου. Τ διο τος ο δύο Αγουστοι, Διοκλητιανς κα Μαξιμιανς, παραιτονται π τ ξιώματά τους κα ποσύρονται. Στ πατο ξίωμα το Αγούστου προάγονται Κωνστάντιος Χλωρς στ Δύση κα Γαλέριος στν νατολή. Κωνστάντιος Χλωρς πέθανε στς 25 ουλίου 306 μ.Χ. κα στρατς νακήρυξε Αγουστο τν Μέγα Κωνσταντίνο, κάτι μως πο δν ποδέχθηκε Γαλέριος. Μετ π μι σειρ διαφόρων στορικν γεγονότων Μέγας Κωνσταντίνος συγκρούεται μ τν Μαξέντιο, υἱὸ το Μαξιμιανο, ποος πλεονεκτοσε στρατηγικ, πειδ διέθετε τετραπλάσιο στράτευμα κα στρατς το Κωνσταντίνου ταν δη καταπονημένος. π τν πλευρά του Μέγας Κωνσταντίνος εχε κάθε λόγο ν ασθάνεται συγκρατημένος. Δν εχε καμία λλη πιλογ κτς π τν πίκληση τς δυνάμεως το Θεο. θελε ν προσευχηθε, ν ζητήσει βοήθεια, λλ καθς διηγεται στορικς Εσέβιος, δν ξερε σ ποιν Θε ν πευθυνθε. Τότε φερε νοερ στ σκέψη του λους ατος πο μαζ τους συνδιοικοσε τν ατοκρατορία. λοι τους, κτς π τν πατέρα του, πίστευαν σ πολλος θεος κα λοι τους εχαν τραγικ τέλος. ρχισε, λοιπόν, ν προσεύχεται στν Θεό, ψώνοντας τ δεξί του χέρι κα κετεύοντάς Τον ν το ποκαλυφθε. ν προσευχόταν, διαγράφεται στν οραν μία πρωτόγνωρη θεοσημία. Περ τς μεσημβρινς ρες το λίου, κατ τ δειλιν δηλαδή, εδε στν οραν τ τρόπαιο το Σταυρο, πο γραφε «τούτ νίκα». Κα ν προσπαθοσε ν κατανοήσει τ σημασία ατο το μυστηριακο θεάματος, τν κατέλαβε νύχτα. Τότε μφανίζεται Κύριος στν πνο του μαζ μ τ σύμβολο το Σταυρο κα τν προέτρεψε ν κατασκευάσει πομίμηση ατο κα ν τ χρησιμοποιε ς φυλακτήριο στος πολέμους. χοντας ς σημαία του τ Χριστιανικ λάβαρο, ρχίζει ν προελαύνει πρς τν Ρώμη κμηδενίζοντας κάθε ντίσταση. ταν φθάνει στ Ρώμη νδιαφέρεται γι τος Χριστιανος τς πόλεως. μως τ νδιαφέρον του δν περιορίζεται μόνο σ ατούς. Πολ σύντομα πληροφορεται γι τν πενιχρ κατάσταση τς κκλησίας τς φρικς κα νισχύει π τ δημόσιο ταμεο τ ργα διακονίας ατς. Τ Φεβρουάριο το 313 μ.Χ., στ Μεδιόλανα, που γίνεται γάμος το Λικινίου μ τν Κωνσταντία, δελφ το Μεγάλου Κωνσταντίνου, πέρχεται μι στορικ συμφωνία μεταξ τν δύο νδρν πο καθιερώνει τν ρχ τς νεξιθρησκείας. Τ προβλήματα πο εχε ν ντιμετωπίσει Μέγας Κωνσταντίνος σαν πολλά. αρετικ διδασκαλία το ρείου, πρεσβυτέρου τς λεξανδρινς κκλησίας, λθε ν ταράξει τν νότητα τς κκλησίας. διδασκαλία ατή, πο νομάσθηκε ρειανισμός, κατέλυε οσιαστικ τ δόγμα τς Τριαδικότητας το Θεο. Μόλις Μέγας Κωνσταντίνος πληροφορήθηκε τ σα θλιβερ συνέβαιναν στν λεξάνδρεια, πέστειλε μ τν πνευματικό του σύμβουλο σιο, πίσκοπο Κορδούης τς σπανίας, πιστολ στν πίσκοπο λεξανδρείας λέξανδρο (313 – 328 μ.Χ.) κα τν ρειο. προσπάθεια πιλύσεως το θέματος δν εδοκίμησε. τσι ποφασίσθηκε σύγκλιση τς Α’ Οκουμενικς Συνόδου στ Νίκαια τς Βιθυνίας τ 325 μ.Χ. περιγραφ τς ναρκτήριας τελετς π τν στορικ Εσέβιο εναι μολογουμένως νδιαφέρουσα. Στ μεσαο οκο τν νακτόρων εχαν προσέλθει λοι ο σύνεδροι. πικρατοσε πόλυτη σιγ κα λοι περίμεναν τν εσοδο το ατοκράτορος, τν ποο ο περισσότεροι θ βλεπαν γι πρώτη φορά. Κωνσταντίνος εσλθε ταπεινά, μ σεμνότητα κα πραότητα. Στν μιλία του πρς τ Σύνοδο χαρακτηρίζει τς νδοεκκλησιαστικς συγκρούσεις ς τ μεγαλύτερο δειν κα π τος πολέμους. λόγος του πρξε εθς κα σαφής. Δν θελε ν σχοληθε παρ μονάχα μ θέματα πο φοροσαν στν ρθοτόμηση τς πίστεως. κρίσιμη φράση του, «περ τς πίστεως σπουδάσωμεν», διασώζεται σχεδν π λους τος στορικος συγγραφες. Μετ τ πέρας τν ργασιν τς Συνόδου ατοκράτορας νέλαβε πρωτοβουλίες γι τν δραίωση τν ποφάσεών της. πέστειλε γκύκλιο πιστολ πρς τν κκλησία τς Αγύπτου, Λιβύης, Πενταπόλεως, λεξανδρείας, στν ποία γνωστοποιε τς ποφάσεις τς Συνόδου. διος γνωστοποιε πρς λη τν πικράτεια τς ατοκρατορίας τν καταδίκη το ρείου κα παγορεύει τν πόκτηση κα τν πόκρυψη τν συγγραμμάτων του. πι ντυπωσιακή του μως νέργεια εναι πιστολή του πρς τν ρειο. πιτιμ τν αρεσιάρχη κα τν καταδικάζει μ αστηρότητα γι τς κακοδοξίες του. μως περ τ τέλη του 327 μ.Χ. Μέγας Κωνσταντίνος καλε τν ρειο στ νάκτορα. αρεσιάρχης φυσικ δν χάνει τν εκαιρία κα ποβάλλει μία μολογία γεμάτη π ντεχνες θεολογικς νακρίβειες, πείθοντας μάλιστα τν Μέγα Κωνσταντίνο τι ατ δν διαφέρει οσιαστικ π σα εχε ποφασίσει Α’ Οκουμενικ Σύνοδος. Τελικ ατοκράτορας συγκαλε νέα Σύνοδο, τ Νοέμβριο το 327 μ.Χ., ποία νακαλε τν ρειο π τν ξορία κα ποκαθιστ τος ξόριστους πισκόπους Νικομηδείας Εσέβιο κα Νικαίας Θεόγνιο. νάκληση το ρείου κα ποκατάσταση τν περ ατν πυροδότησε νέες ριδες στος κόλπους τς κκλησίας. πίσκοπος λεξανδρείας λέξανδρος κα στν συνέχεια διάδοχός του Μέγας θανάσιος ρνονται ν δεχθον τν ρειο στν λεξάνδρεια. Μέγας Κωνσταντίνος πειλε μ καθαίρεση τν Μέγα θανάσιο, ν σ Σύνοδο πο συνλθε στν ντιόχεια τ 330 μ.Χ. καθαιρεται κα ξορίζεται π τος αρετικος γιος Εστάθιος, πίσκοπος ντιοχείας († 21 Φεβρουαρίου). Σύνοδος τς Τύρου τς Συρίας, πο συνλθε τ 335 μ.Χ., καταδικάζει ρήμην μ τν ποιν τς καθαιρέσεως τν Μέγα θανάσιο, ποος φεύγει, γι ν συναντήσει τν Μέγα Κωνσταντίνο. Εναι γεγονς πς Μέγας Κωνσταντίνος δν δειξε ν ποδέχεται τ ατημα το Μεγάλου θανασίου γι κρόαση. Πείσθηκε μως ν τν κούσει, ταν Μέγας θανάσιος το πηύθυνε τν ρήση: «Δικάσει Κύριος ν μέσον μο κα σο». Μέγας Κωνσταντίνος κατενόησε τν κατάφωρη δικία κα τς θλιες μεθοδεύσεις σ βάρος το Μεγάλου θανασίου κα κανε δεκτ τ ατημά του ν προσκληθον λοι ο συνοδικο τς Τύρου κα διαδικασία ν λάβει χώρα νώπιόν του. Εσέβιος Νικομηδείας γνόησε τν ατοκρατορικ ντολή. Πρε μόνο λάχιστους π τος συνοδικος κα μφανίσθηκε στν ατοκράτορα. Ξέχασε λες τς πόλοιπες κατηγορίες κα γι πρώτη φορ θεσε τ θέμα τς δθεν παρακωλύσεως τς ποστολς σιταριο πρς τν Βασιλεύουσα. ατοκράτορας ξοργίζεται κα ξορίζει τν Μέγα θανάσιο στ Τρέβιρα τς Γαλλίας. Παρ τατα δν πικυρώνει τν πόφαση τς Συνόδου τς Τύρου γι καθαίρεση κα οτε διατάσσει τν ναπλήρωση το πισκοπικο θρόνου τς λεξάνδρειας. τελευταία περίοδος τς ζως το Μεγάλου Κωνσταντίνου εναι ατ πο τν καταξιώνει στν κκλησιαστικ συνείδηση κα τν δηγε στ πόγειο τς πνευματικς του πορείας. γιος, κατ τν πρίλιο το 337 μ.Χ., ασθάνεται τ πρτα σοβαρ συμπτώματα κάποιας σθένειας. Ο πηγς μς πληροφορον πς Μέγας Κωνσταντίνος κατέφυγε σ αματικ λουτρά. Βλέποντας μως τν γεία του ν πιδεινώνεται θεώρησε σκόπιμο ν μεταβε στν πόλη λενόπολη τς Βιθυνίας, πο εχε νομασθε τσι λόγ τς γίας μητέρας του. κε παρέμεινε στ να τν Μαρτύρων, που νέπεμπε κετήριες εχς κα λιτανεες πρς τν Θεό. Μέγας Κωνσταντίνος ντιλαμβάνεται πς πίγεια ζωή του πλησιάζει στ τέλος της. μνήμη το θανάτου καλλιεργεται στν καρδιά του κα τν δηγε στ μυστήριο τς μετάνοιας κα το βαπτίσματος. Μετ π ατ καταφεύγει σ κάποιο προάστιο τς Νικομήδειας, συγκαλε τος πισκόπους κα τος πευθύνει τν ξς λόγο: «Ατς ταν καιρς πο προσδοκοσα π παλι κα διψοσα κα εχόμουν ν καταξιωθ τς ν Θε σωτηρίας. λθε ρα ν πολαύσουμε κα μες τν θανατοποι σφραγίδα, λθε ρα ν συμμετάσχουμε στ σωτήριο σφράγισμα, πργμα πο κάποτε πιθυμοσα ν κάνω στ ρεθρα το ορδάνου, στ ποα, πως παραδίδεται, Σωτήρας μας λαβε τ βάπτισμα ες μέτερον τύπον. Θες μως, πο γνωρίζει τ συμφέρον, μς ξιώνει ν λάβουμε τ βάπτισμα δ. ς μν πάρχει λοιπν καμία μφιβολία. Γιατ κα ἐὰν κόμη εναι θέλημα το Κυρίου τς ζως κα το θανάτου ν συνεχισθε πίγεια ζωή μας κα ν συνυπάρχω μ τ λα το Θεο, θ πλαισιώσω τ ζωή μου μ λους κείνους τος κανόνες πο ρμόζουν στν Θε». Μετ τ βάπτισμα γιος Κωνσταντίνος δν ξαναφόρεσε τν ατοκρατορικ χιτώνα, λλ παρέμεινε νδεδυμένος μ τ λευκ νδυμα το βαπτίσματος, μέχρι τν μέρα τς κοιμήσεώς του τ 337 μ.Χ. ταν μέρα ορτασμο τς Πεντηκοστς, γράφει στορικς Εσέβιος. Εναι χαρακτηριστικς τρόπος μ τν ποο περιγράφει Εσέβιος τ γεγονότα, τ ποα κολούθησαν τν κοίμηση το γίου. λοι ο σωματοφύλακες το ατοκράτορα, φο σχισαν τ ροχα τους κα πεσαν στ δαφος, κλαιγαν κα φώναζαν δυνατά, σν ν μν χαναν τ βασιλέα τους, λλ τν πατέρα τους. Ο ταξίαρχοι κα ο λοχαγο κλαιγαν τν εεργέτη τους. Ο δμοι σαν λυπημένοι κα κάθε κάτοικος τς Κωνσταντινουπόλεως πενθοσε, σν ν χανε τ κοιν γαθό. φο ο στρατιωτικο τοποθέτησαν τ σκήνωμα το γίου σ χρυσ λάρνακα, τ μετέφεραν στν Κωνσταντινούπολη κα τ ναπέθεσαν σ βάθρο στν βασιλικ οκο. Τ ερ λείψανό του νταφιάσθηκε στ να τν γίων ποστόλων. Δίκαια στορία τν νόμασε Μέγα κα κκλησία σαπόστολο. γία λένη γεννήθηκε στ Δρέπανο τς Βιθυνίας τς Μικρς σίας περ τ 247 μ.Χ. Φαίνεται τι ταν ταπεινς καταγωγς. Στν στοριογραφία πάρχει σχετικ διχογνωμία ς πρς τ ν μητέρα το γίου Κωνσταντίνου πρξε σύζυγος νόμιμη παλλακίδα το Κωνσταντίου το Χλωρο. Μεταξ τν τν 274 – 288 μ.Χ. γέννησε στ Ναϊσ τς Μοισίας τν Κωνσταντίνο. ταν, πέντε τη ργότερα, Κωνσταντίνος Χλωρς γινε Καίσαρας π τν Διοκλητιανό, ναγκάσθηκε ν τν πομακρύνει, γι ν συζευχθε τ Θεοδώρα, θετ κόρη το ατοκράτορος Μαξιμιανο, κα ν χει τσι τ συγγενικ κενο δεσμ, ποος θ ξασφάλιζε τ στερεότητα το διοκλητιανο τετραρχικο συστήματος. Παρ τ γεγονς ατ Μέγας Κωνσταντίνος τιμοσε διαίτερα τ μητέρα του. Τς πένειμε τν τίτλο τς αγούστης, θεσε τ μορφή της π νομισμάτων κα δωσε τ νομά της σ μία πόλη τς Βιθυνίας. γία δειξε τν εσέβειά της μ πολλς εεργεσίες κα τν νοικοδόμηση νέων κκλησιν στ Ρώμη (Τιμίου Σταυρο), στν Κωνσταντινούπολη (γίων ποστόλων), στ Βηθλεμ (βασιλικ τς Γεννήσεως) κα π το ρους τν λαιν (βασιλικ τς Γεθσημαν). γία λένη πγε τ 326 μ.Χ. στν ερουσαλμ, που «μ μέγαν κόπον κα πολλν ξοδον κα φοβερίσματα ηρεν τν τίμιον σταυρν κα τος λλους δύο σταυρος τν ληστν», πως γράφει Κύπριος Χρονογράφος Λεόντιος Μαχαιρς. πιστρέφοντας στν Κωνσταντινούπολη, να χρόνο μετ τν ερεση το Τιμίου Σταυρο το Κυρίου, γία λένη πέρασε κα π τν Κύπρο. γία λένη κοιμήθηκε μ ερήνη μλλον τ 327 μ.Χ. σ λικία γδόντα τν. στορικς Εσέβιος γράφει τι γία προαισθάνθηκε τ θάνατό της κα μ διαθήκη φησε τν περιουσία της στν υό της κα τος γγονούς της. πως ταν φυσικ υός της μετέφερε τ τίμιο λείψανό της στν Κωνσταντινούπολη κα τν νταφίασε στ να τν γίων ποστόλων. Σύναξη ατν τελετο στ Μεγάλη κκλησία, στ να τν γίων ποστόλων κα στν ερ να ατν στν κινστέρνα το Βώνου. Ο Βυζαντινο τιμοσαν διαίτερα τν Μέγα Κωνσταντίνο κα τν γία λένη. πόδειξη τούτου ποτελε τ γεγονς τι κατ τ Μεσαίωνα ταν πολύ δημοφιλς στος Βυζαντινος πεικόνιση το πρώτου Χριστιανο βασιλέως μ τ μητέρα του, πο κρατοσαν στ μέσον Σταυρ. παράδοση ατ διατηρεται μέχρι κα σήμερα μ τ κωνσταντινάτα.

πολυτίκιον. χος πλ. δ’. Το Σταυρο σου τν τύπον ν οραν θεασάμενος, κα ς Παλος τν κλσιν οκ ξ νθρώπων δεξάμενος, ν Βασιλεσιν πόστολός σου Κύριε, Βασιλεύουσαν πόλιν τ χειρί σου παρέθετο· ν περισώζε δι παντς ν ερήν, πρεσβείαις τς Θεοτόκου, μόνε Φιλάνθρωπε.

τερον πολυτίκιον. χος γ’. Θείας πίστεως. Πρτος πέφηνας, ν Βασιλεσι, θεον δρασμα, τς εσεβείας, π’ ορανο δεδεγμένος τ χάρισμα· θεν Χριστο τν Σταυρν φανέρωσας, κα τν ρθόδοξον πίστιν φήπλωσας. Κωνσταντνε σαπόστολε, σν Μητρ λέν τ θεόφρονι, πρεσβεύσατε πρ τν ψυχν μν. Κοντάκιον. χος γ’. Παρθένος σήμερον. Κωνσταντνος σήμερον, σν τ μητρ τ λέν, τν Σταυρν κφαίνουσι, τ πανσεβάσμιον ξύλον, πάντων μν, τν ουδαίων ασχύνην ντα, πλον δέ, πιστν νάκτων κατ’ ναντίων· δι’ μς γρ νεδείχθη, σημεον μέγα, κα ν πολέμοις φρικτόν.

Μεγαλυνάριον. Τος τς εσεβείας θείους πυρσούς, κα τν ποστόλων, θιασώτας κα μιμητάς, σν τ Κωνσταντίν, λένην τν γίαν, ς Βασιλέων δόξαν, νευφημήσωμεν.

No comments:

Post a Comment