Παπαφλέσσας Γρηγόριος (Δίκαιος)

Γεννήθηκε το 1788 στη Μεσσηνία και σκοτώθηκε στο Μανιάκι το 1825 πολεμώντας εναντίον των Τούρκων.
Αγωνιστής της Επανάστασης του 1821 από τους πιο σπουδαίους. ΄Ηταν κληρικός, αλλά πριν ακόμη αρχίσει η Επανάσταση έπαιξε σημαντικό ρόλο στη Φιλική Εταιρεία. Υπήρξε φλογερός και ενθουσιώδης σε όλη του την επαναστατική και πολιτική δράση.
Το 1820 κατέβηκε στην Πελοπόννησο για να κηρύξει την Επανάσταση. Οι πρόκριτοι της περιοχής αντέδρασαν και τον περιόρισαν σ' ένα μοναστήρι κοντά στο Αίγιο. Δραπετεύοντας με λίγους μοναχούς άρχισε να επιτίθεται στους Τούρκους και έτσι ανάγκασε τους προκρίτους να πάρουν μέρος στην Επανάσταση.
Πήρε μέρος σε όλες τις επιχειρήσεις και ήταν πληρεξούσιος στην Α΄ Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου. ΄Εγινε Υπουργός Εξωτερικών και Αστυνομίας, πολέμησε το στρατό του Δράμαλη στα Δερβενάκια
και τον Ιμπραήμ στο Μανιάκι. Διακρίθηκε για την ανδρεία του σε πολλές μάχες στην Πελοπόννησο και στην Αρκαδία. Συμμετείχε στην Α΄ και Β΄ Εθνοσυνέλευση. Στις 20 Μαΐου του 1825 με 1.500 άνδρες πρόβαλε απεγνωσμένη αντίσταση στην προέλαση του Ιμπραήμ στο Μανιάκι, όπου και βρήκε ηρωικό θάνατο. Λέγεται ότι ο Ιμπραήμ διέταξε μετά τη μάχη να στήσουν όρθιο το νεκρό σώμα του, πλησίασε και τον φίλησε, απευθύνοντας έτσι μια ύστατη αναγνώριση στον ηρωϊσμό του αντιπάλου.
Τα άρματα του Παπαφλέσσα
Το γιαταγάνι του ήταν του βοεβόδα της Καλαμάτας, Αρναούτογλου κι έγραφε πάνω "Αρναούτογλου-Γρηγόριος Δίκαιος Παπαφλέσσας".
Το καριοφίλι του ήταν στολισμένο. Το κοντάκι είχε φίλντισι κι εκεί που αρχίζει η κάννη απ' τη μια έγραφε το όνομά του κι απ' την άλλη είχε σκαλισμένη τη μορφή του Παπαφλέσσα. Αυτό βαστούσε όταν
έπεσε ηρωικά στο Μανιάκι. Εκεί βρέθηκε ύστερα από κάποιον ΄Ελληνα.
Σχεδόν μόνο το κοντάκι σώθηκε κι αυτό κατατσακισμένο απ' τις σπαθιές που δέχτηκε σ' εκείνη τη γιγαντομαχία.