ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ

Ήταν μια από τις λαμπρότερες φυσιογνωμίες της Ελληνικής Επανάστασης. Γεννήθηκε στις 3 Απριλίου του 1770, στη Μεσσηνία της Πελοποννήσου. ΄Εγινε μέλος της Φιλικής Εταιρίας το Δεκέμβρη του 1818.

Στις 22 Μαρτίου του 1821 ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης με το Θεόδωρο Κολοκοτρώνη και με άλλους 2.000 άνδρες, πήγαν προς την Καλαμάτα και την επομένη την απελευθέρωσαν. Το καλοκαίρι του 1822 πολέμησε εναντίον του Δράμαλη και αποδεκάτισε τον Τούρκικο στρατό στα Δερβενάκια. ΄Ελαβε μέρος σε πολλές πολεμικές επιχειρήσεις και επιβλήθηκε σαν στρατιωτική μορφή και σαν αρχηγός των αγωνιστών της Πελοποννήσου. Συνέχισε να αγωνίζεται μέχρι το 1827.

Το 1834 καταδικάστηκε για συνωμοσία εναντίον του βασιλιά ΄Οθωνα. Η καταδίκη αυτή ακούστηκε με αγανάκτηση στον Ελληνικό λαό. Μετά την ενηλικίωση του ο ΄Οθωνας έδωσε χάρη στο γέρο του Μοριά. Τον ονόμασε Αντιστράτηγο και τον διόρισε σύμβουλο της Επικρατείας.

Τα υπόλοιπα χρόνια του έζησε στην Αθήνα. και πέθανε το 1843.

Κατά την περίοδο αυτή υπαγόρευσε στον Γεώργιο τα απομνημονεύματα του που εκδόθηκαν το 1846 με τον τίτλο "Διήγησις συμβάντων της Ελληνικής φυλής από τα 1770 έως τα 1836", που αποτελούν πολύτιμη πηγή πληροφοριών για τον αγώνα του 1821. "Γεννήθηκα στο βουνό το 1770 Απριλίου 3, τη Δευτέρα της Λαμπρής σ' ένα δένδρο από κάρου, στην παλιά Μεσσηνία ονομαζόμενο "Ραμοβούνι". Ο πατέρας μου ήταν αρχηγός των αρματολών και επήγε στην Μάνη. Έβγαινε από τη Μάνη και κυνηγούσε τους Τούρκους".

Για την απόφαση των Ελλήνων να απελευθερωθούν, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης εξομολογείται: "Όταν αποφασίσαμε να κάνουμε την επανάσταση δεν συλλογισθήκαμε ούτε πόσοι είμεθα, ούτε πως δεν έχουμε άρματα, ούτε ότι οι Τούρκοι βαστούσαν τα κάστρα και τας πόλεις, ούτε κανένας φρόνιμος μας είπε : "Που πάτε ωρέ να πολεμήσετε με σιταροκάραβα και με το τίποτα", αλλά ως μια βροχή έπεσε σε όλους μας η επιθυμία της ελευθερίας μας και όλοι και ο κλήρος μας και οι προεστοί και οι καπεταναίοι και οι πεπαιδευμένοι και οι έμποροι μικροί και μεγάλοι, όλοι συμφωνήσαμε εις αυτό το σκοπό και εκάμαμε την Επανάσταση".

Στις 7 Οκτωβρίου του 1838 μιλώντας στην μαθητιώσα νεολαία, στην Πνύκα εκτός από άλλα είπε:

"Παιδιά μου. Να σκλαβωθείτε στα γράμματά σας. Η προκοπή και η μάθησης σας να μην γίνει σκεπάρνι μόνο για το άτομό σας. Αλλά να κοιτάζει το καλό της κοινότητος. Και μέσα στο καλό αυτό βρίσκεται και το δικό σας. Εις εσάς μένει να ισάσετε και να στολίσετε τον τόπο, όπου εμείς ελευθερώσαμε. Και δια να γίνει τούτο πρέπει να έχετε ως θεμέλια της πολιτείας την ομόνοιαν και την φρόνιμον ελευθερίαν".

Ο Νεοέλληνας ποιητής υμνεί μ' αυτό το τετράστιχο του το μεγάλο μαχητή της Παλιγγενεσίας του "έπους της Λευτεριάς":

Με του λαού σου τ' άρματα π' άλλος κανείς δεν τα 'χει οδήγησες το Έθνος σου στην πιο μεγάλη μάχη "Ελευθερία ή θάνατος" οχτρός εδώ μη μείνει και το υπέγραψε ο Θεός και η θέλησή του εγίνη.