Ποιμαντορική Εγκύκλιος Γάμου-Βαπτίσεως

ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ

Π Α Υ Λ Ο Σ

ἐλέῳ Θεοῦ

Ἐπίσκοπος καί Μητροπολίτης τῆς Ἁγιωτάτης Μητροπόλεως Δράμας

πρός ἅπαντα τά πνευματικά αὐτοῦ τέκνα.

Κάθε Ἐνορία τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ὅσο μικρή κι’ ἄν εἶναι, δέν εἶναι ἕνα κομμάτι τῆς Καθολικῆς Ἐκκλησίας, ἀλλά εἰκόνα καί ἔκφραση ὁλόκληρης τῆς Ἐκκλησίας πού εἶναι στόν οὐρανό καί στή γῆ.
Ἡ Ἐνορία πού ἱδρύεται σύμφωνα μέ ὅσα θεσπίζει ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, συνάπτεται ἀδιάρρηκτα πρός τήν Μία, Ἁγία, Καθολική καί Ἀποστολική Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ καί πρός τό ἀπολυτρωτικό Του ἔργο καί πρός τή χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, πού φωτίζει καί ἁγιάζει τούς πιστούς.
Ἡ ἐγκατάλειψη χωρίς λόγο τῆς Ἐνορίας ἀπό τούς πιστούς καί ἡ προσφυγή σέ ἄλλη Ἐνορία, προδίδει ὅτι αὐτοί βρίσκονται σέ ἀταξία καί πνευματική ἀνωμαλία, πού ἔχει θολώσει τήν καθαρή ἐκκλησιαστική τους συνείδηση. Τό ἔργο τῆς Ἐνορίας μεταξύ τῶν πιστῶν εἶναι ἡ ἁγιαστική ἐπαφή τοῦ καθενός γιά τήν τελείωσή του. Αὐτό πραγματοποιεῖται μέ τήν προσωπική γνωριμία τῶν ὑπευθύνων πνευματικῶν ἡγετῶν τῆς Ἐνορίας μέ τά μέλη της, ἀλλά καί μέ τήν συνεχή προσωπική συμμετοχή τοῦ καθενός στή μυστηριακή καί τήν ὅλη λειτουργική ζωή τῆς Ἐνορίας.
Τό ἔργο τῆς Ἐνορίας εἶναι λειτουργικό κυρίως καί πραγματοποιεῖται διά τῶν ἱερῶν Μυστηρίων καί σκοπό ἔχει τήν ἕνωση τῶν πιστῶν μέ τόν Χριστό.
Τά Μυστήρια δέν εἶναι πράξεις ἰδιωτικῆς εὐσεβείας, ἀλλά γεγονότα τῆς ζωῆς τῆς Ἐκκλησίας, μέ τά ὁποῖα οἱ πιστοί προσλαμβάνονται στό Σῶμα τῆς Ἐκκλησίας, λαμβάνουν εἰδικά χαρίσματα καί ἐνισχύεται ὁ σύνδεσμος τῆς ἑνότητας μέ τήν Ἐκκλησία. Δυστυχῶς διάφοροι λόγοι τείνουν νά καταντήσουν τήν τέλεση τῶν ἱερῶν Μυστηρίων κοσμικά γεγονότα.
Ἡ σταδιακή ἐξατομίκευση τῶν Μυστηρίων ἄνοιξε τό δρόμο γιά τήν εἰσχώρηση ξένων γιά τά ἐκκλησιαστικά μας πράγματα ἐθίμων, πολλές φορές εἰδωλολατρικῆς παραδόσεως, καθώς καί προσωπικῶν στοιχείων φιλοδοξίας καί ἐπιδείξεως. Φθάσαμε στό σημεῖο νά γίνεται ἀνταγωνισμός γιά τό ποιός θά κάνει τή μεγαλύτερη ἐντύπωση καί τήν πλουσιώτερη φιέστα. Ἔτσι εὐτελίζεται ἡ ἰσότητα τῶν μελῶν τῆς χριστιανικῆς κοινότητας καί καλλιεργεῖται ἡ ἀνισότητα μέ ἀποτέλεσμα τά αἰσθήματα μειονεξίας σέ ὅσους δέν εἶναι σέ θέση νά κάνουν ἕνα φαντασμαγορικό γάμο ἤ βάπτιση. Προκειμένου δέ νά ἀποφύγουν οἱ ἄνθρωποι αὐτά τά αἰσθήματα, ἤ ἀναβάλλουν τό γάμο καί παντρεύονται πολιτικά ἤ δανείζονται χρήματα καί ξεκινοῦν τή νέα κοινή τους πορεία χρεωμένοι. Πολύχρωμα μπαλόνια στό προαύλιο, χαλιά, κεριά, συνθέσεις ἀπό λουλούδια στά σκαλιά τῆς Ἐκκλησίας, γδυτές νύφες καί κουμπάρες καί ἀτέρμονες συζητήσεις εἶναι μερικά ἀπό τά ἔκτροπα πού ἀντικρίζει κανείς κατά τήν ὥρα τελέσεως τῶν ἱερῶν μυστηρίων τοῦ βαπτίσματος καί τοῦ γάμου. Ἄσχετα ἀπό τό ἐάν συνηθίζεται τό ἕνα ἤ τό ἄλλο, ἄσχετα ἀπό τό ἐάν τά κάναμε ἀπό ἄγνοια ἤ γιά ἐπίδειξη, ἕνα εἶναι βέβαιο : ὅτι δέν ἔχουν καμιά θέση στήν Ἐκκλησία καί συνεπῶς πρέπει νά φύγουν τό ταχύτερο. Ἄν θέλουμε νά μή μᾶς παρασύρῃ τό κῦμα, δέν ἐπιτρέπεται νά μείνουμε ἄπραγοι, ν’ ἀφήσουμε ἀκυβέρνητο τό σκάφος τῆς Ἐκκλησίας. Αὐτό ὀφείλουμε ὅλοι νά τό καταλάβουμε κλῆρος καί λαός. Δέν ἐπιτρέπεται ν’ ἀνεχόμαστε καί νά ἱκανοποιοῦμε ὅλα τά γοῦστα, ὅλες τίς ἰδιοτροπίες τῶν πιστῶν, ἐπειδή ὑπάρχει ὁ κίνδυνος καί ἡ ἀπειλή πώς θά φύγουν ἀπό τήν Ἐκκλησία.
Μάλιστα νά φύγουν ! Διότι ὅποιος φεύγει, ἐπειδή ἐμποδίζεται ἀπό τό νά ἀτακτῇ, τότε ἀπό πρίν δέν ἀνῆκε συνειδητά στήν Ἐκκλησία. Ἁπλά περίμενε τήν εὐκαιρία νά φύγη δικαιωμένος.
Γιά νά μπορέσουν οἱ ἱερεῖς ν’ ἀνταποκριθοῦν στήν ὑπεύθυνη ἀποστολή τους πρέπει νά γνωρίζουν τούς μελλονύμφους καί τίς οἰκογένειες τῶν νηπίων πού πρόκειται νά βαπτισθοῦν. Γι’ αὐτό πρέπει τά μυστήρια νά τελοῦνται στήν ἐνορία πού κατοικοῦν οἱ ἐνδιαφερόμενοι.
Ἕνας ὡραῖος ναός μέ περιβάλλοντα χῶρο, ἡ καλή θέα, τό ἄνετο πάρκιγκ, ἡ μικρή ἀπόσταση ἀπό τό κέντρο πού θά γίνει τό γλέντι δέν εἶναι κριτήρια ἀποδεκτά γιά τήν Ἐκκλησία. Αὐτά ὅλα μποροῦν ν’ ἀποφευχθοῦν μόνο στό ἐπίπεδο τῆς ἐνορίας. Νά μοιράζεται ὅλη ἡ ἐνορία τή χαρά καί τή λύπη κάθε μέλους της ὥστε συνειδητά νά συμμετέχουμε στά τελούμενα στήν Ἐκκλησία. Εἶναι κρίμα πού οἱ περισσότεροι φτάνουν ἀπροετοίμαστοι στό μυστήριο.
Διά νά διαφυλάξουμε τήν ἱεροπρεπῆ τέλεση τῶν μυστηρίων ἀποφασίσαμε, ἔπειτα ἀπό συζητήσεις μέ τούς ἱερεῖς μας, τά παρακάτω γιά τήν πιστή τήρηση τῶν ὁποίων σᾶς παρακαλῶ ὅλους θερμά.
Α) Γιά τήν τέλεση τοῦ μυστηρίου τοῦ Γάμου :
1) Νά προσέρχονται οἱ μελλόνυμφοι ἔγκαιρα στό ναό, προκειμένου τό μυστήριο νά τελεσθῆ μέ ἠρεμία καί ἄνεση χρόνου.
2) Ἐφιστᾶται ἡ προσοχή γιά τήν εὐπρεπῆ ἐνδυμασία ὅλων τῶν προσερχομένων καί ἰδιαίτερα τῶν μελλονύμφων, ὅπως ἁρμόζει στόν ἱερό χῶρο τοῦ ναοῦ.
3) Τόν ἱερό ναό στολίζουν οἱ εἰκόνες, οἱ κανδῆλες καί ὁ λοιπός ἱερός διάκοσμος. Ὡς ἐκ τούτου εἶναι περιττός καί ἀσύμφωνος μέ τήν ἱερότητα τοῦ ναοῦ κάθε ἄλλος στολισμός ἐντός καί ἐκτός τοῦ ναοῦ μέ μπαλόνια, κλουβιά, τούλια, φανάρια πού δίνουν τήν εἰκόνα φολκλορικῆς ἐκδήλωσης. Κατ’ οἰκονομία ἐπιτρέπονται δυό ἀνθοστῆλες στό σολέα καί δύο στήν ἐξωτερική εἴσοδο τοῦ Ναοῦ.
4) Δέν ἐπιτρέπεται ἡ ρίψη ρυζιοῦ, κουφέτων καί λουλουδιῶν κατά τήν ὥρα τοῦ χοροῦ τοῦ Ἡσαΐα. Οἱ νεόνυμφοι θά ριζώσουν μέ τήν ἀγάπη τους καί τήν πίστη τους στό Θεό.
5) Οἱ φωτογράφοι πρέπει νά συμπεριφέρονται μέ διάκριση καί νά εἶναι ἐνδεδυμένοι εὐπρεπῶς.
Β) Γιά τήν τέλεση τοῦ μυστηρίου τοῦ Βαπτίσματος :
1) Συνιστᾶται κι’ ἐδῶ ἡ σεμνοπρεπής ἐνδυμασία γονέων καί ἀναδόχων.
2) Ὁ ἀνάδοχος πρέπει νά εἶναι βαπτισμένος Ὀρθόδοξος Χριστιανός, πιστός, νά μπορῆ νά διαβάζη τό «πιστεύω» τό σύμβολο τῆς πίστεως, νά εἶναι ἕνας καί ὄχι κάτω τῶν 12 ἐτῶν. Ὅσοι ἔχουν τελέσει μόνο πολιτικό γάμο, δέν μποροῦν νά γίνουν ἀνάδοχοι, γιατί ὁ ἀνάδοχος πρέπει νά σέβεται τά μυστήρια της Ἐκκλησίας καί νά ἀντιλαμβάνεται τή βαριά εὐθύνη πού ἐπωμίζεται. Ἡ εὐθύνη τῶν ἀναδόχων γιά τό ὁμογενές τῶν παιδιῶν πού βαπτίζουν (ἀγόρια ἤ κορίτσια), ἀφοῦ οἱ ἱεροί κανόνες ἐπισημαίνουν, ὅτι αὐτά εἶναι πνευματικά ἀδέλφια.
3) Ἀπαγορεύεται ὁ στολισμός ἐντός καί ἐκτός τοῦ ναοῦ ὅπως καί τῆς κολυμβήθρας πού εἶναι ἱερό λειτουργικό σκεῦος. Κατ’ οἰκονομία κι’ ἐδῶ ἐπιτρέπονται δυό ἀνθοστῆλες.
4) Ἡ λαμπάδα, καθώς καί τό φιαλίδιο γιά τό λάδι, δέν διακοσμοῦνται μέ ἀρκουδάκια, ρολόγια, κουκλάκια καί ἄλλου εἴδους παιχνίδια.
5) Τά ἐνδύματα πού φοροῦν οἱ νεοφώτιστοι ἀμέσως μετά τήν ἔξοδό τους ἀπό τήν ἱερή κολυμβήθρα, συμβολίζουν τήν νέα ὁλόλαμπρη καί ἀκηλίδωτη ζωή τοῦ νέου πιστοῦ, πρέπει νά εἶναι λευκά.
6) Ὁ Βαπτισματικός Σταυρός, ἐπιβάλλεται νά εἶναι ἀντίγραφο τοῦ καθιερωμένου στήν Ἐκκλησιαστική ζωή σημείου τοῦ Τιμίου Σταυροῦ καί ὄχι ὁποιαδήποτε ἄλλη ἐπινόηση κοσμηματοπωλείου.
Ὑπενθυμίζουμε τέλος, πώς στά προαύλια τῶν ἱερῶν ναῶν δέν ἐπιτρέπεται ἡ παράθεση δεξίωσης.
Εὐελπιστώντας ὅτι μέ τά παραπάνω ἡ Τοπική μας Ἐκκλησία ἐπιτελεῖ τό χρέος της γιά τήν κατά Χριστόν διαπαιδαγώγηση ὅλων μας, καθώς καί τήν ὀρθή τέλεση καί κατανόηση τῶν ἱερῶν Μυστηρίων, σᾶς παρακαλῶ καί σᾶς προτρέπω ὅλους, κληρικούς καί λαϊκούς γιά τήν πιστή τήρηση τῶν παραπάνω ὁδηγιῶν, ὥστε ὅλοι νά χαιρόμαστε τήν τέλεση τῶν ἱερῶν Μυστηρίων μέ εὐλάβεια καί τάξη. Κυρίως ὅμως μέ προσευχή.
Μετά πατρικῶν εὐχῶν καί εὐλογιῶν
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
† Ο ΔΡΑΜΑΣ Π Α Υ Λ Ο Σ
http://www.dramania.gr/index.php?option=com_k2&view=item&id=2562:poimantorikh-egkyklios-gamoy-baptiseos&Itemid=177