Παναγία Τριχερούσσα

Η Παναγία φαίνεται να έχει τρία χέρια.

Το τρίτο χέρι είναι αφιέρωμα του Ιωάννη Δαμασκηνού, προς την Παναγία για το εξής θαυμαστό γεγονός:

Στις αρχές του 8ου αι. μ.Χ. ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου Λέων ο Γ, με τη δύναμη που του παρείχε η βασιλική του εξουσία, αποφάσισε πως οι ιερές χριστιανικές εικόνες δεν ήταν πια ιερές. Η δήλωση της πρόθεσής του να καταστρέψει όλες τις εικόνες έγινε η αφορμή για να ξεσπάσει ένας από τους φοβερότερους εμφυλίους πολέμους στους κόλπους της Χριστιανοσύνης (υπόθεση εικονομαχίας). Στη μεγάλη χρονική περίοδο που κράτησε αυτός ο πόλεμος οι δύο αντίπαλες παρατάξεις αντιπαρέθεσαν τόσο τα επιχειρήματά τους όσο και τα πνευματικά τους ξίφη. Την περίοδο εκείνη, ένας Χριστιανός αγιογράφος, ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός από τη Συρία (680-754 ή 787μ.Χ.) σε μια πραγματεία υποστήριζε τη θέση πως

"μέσω της σωματικής μας όρασης φτάνουμε στην πνευματική ενόραση" στηρίζοντας με αυτόν τον τρόπο τους εικονολάτρες οι οποίοι πίστευαν πως οι εικόνες θάπρεπε να συνεχίσουν να λατρεύονται ως ιερές.Εξοργισμένος από αυτή τη πραγματεία ο αυτοκράτορας Λέων πλαστογράφησε ένα γράμμα στο οποίο δήθεν ο Ιωάννης τον ικέτευε να επιτεθεί στη Συρία και το έστειλε στον χαλίφη της Συρίας με ένα φιλικό σημείωμα : "Προφανώς έχεις έναν Χριστιανό προδότη στην αυλή σου...." Ο χαλίφης κάλεσε αμέσως τον Ιωάννη και του είπε : "το χέρι που έγραψε αυτό το γράμμα θα κοπεί και θα γίνει τροφή για τα σκυλιά μου..."

Εβαλε λοιπόν τον δήμιο κι έκοψε με το σπαθί το δεξί χέρι του Ιωάννη, που έπεσε στο πάτωμα.

Σύμφωνα με την παράδοση το ίδιο βράδυ ο Ιωάννης στο δωμάτιό του παρακάλεσε την Παναγία να τον θεραπεύσει κι έταξε πως εκείνος σαν αντάλλαγμα θα συνέχιζε να γράφει υπέρ της προσκύνησης των εικόνων. Σε λίγο αποκοιμήθηκε....Στον ύπνο του είδε τη Παναγία η οποία του είπε πως τον θεράπευσε όπως της ζήτησε μα κι εκείνος θα έπρεπε να εκπληρώσει την υπόσχεση που έδωσε. Οταν ξύπνησε, το κομμένο χέρι του Ιωάννη ήταν στη θέση του. Μετά το θαύμα παρήγγειλε σ’ έναν χρυσοχόο και του έφτιαξε μιαν ασημένια παλάμη, την οποία και κόλλησε πάνω στην εικόνα, για να του θυμίζει την ευεργεσία της Παναγίας.

Έτσι η Παναγία απόκτησε τρία χέρια και πήρε από τότε το όνομα Παναγία η Τριχερούσα.

Μετά απ’ αυτό ο Ιωάννης ο Δαμασκηνός έφυγε από τη Συρία και πήγε στην Παλαιστίνη παίρνοντας μαζί του τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας. Μόνασε στo Μοναστήρι (ή Λαύρα) του Αγίου Σάββα ,( βρίσκεται στην έρημο της Ιουδαίας) , ένα από τα αρχαιότερα λίκνα του μοναχισμού, όπου μέχρι σήμερα σώζεται σκαλισμένο μέσα στο βράχο το σπήλαιό του. Κλεισμένος εκεί προσευχόταν κι έγραφε ύμνους για την Παναγία. Ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός κράτησε την υπόσχεσή του κι έγραψε πολλούς ύμνους συνχίζοντας να αντιστέκεται στην εικονομαχία. Αφησε παρακαταθήκη, αφού πεθάνει, να δοθεί η εικόνα στον πρώτο επίσκοπο Σάββα που θα επισκεπτόταν το Μοναστήρι. Πέρασαν πολλά χρόνια κι όταν επισκέφθηκε το Μοναστήρι ο βασιλιάς της Σερβίας Σάββας, του έδωσαν ως δώρο εκείνη την εικόνα της Παναγίας, που είχε στο κελλί του ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός. Την πήγε στην πατρίδα του, μα επειδή έγινε επανάσταση φοβήθηκαν μήπως καταστραφεί.

Τη φόρτωσαν λοιπόν σ’ ένα μουλάρι και το άφησαν να πάει όπου θέλει.

Το μουλάρι έφτασε στο Άγιο Όρος, έξω από τη Μονή Χιλανδαρίου.

Βγήκαν οι πατέρες και με ευλάβεια μετέφεραν την εικόνα στο ιερό Βήμα του Καθολικού όπου βρίσκεται μέχρι και σήμερα.