Ἅγιος Νικόλαος 6 Δεκεμβρίου

 

Ἔχει χαρὰ ἡ Ἐκκλησία μας σήμερα, σεβαστοί μου πατέρες καὶ ἀγαπημένοι ἀδελφοί μου, ποὺ γιορτάζει ὁ ἅγιος  Nικόλαος, Ἀρχιεπίσκοπος Mύρων τῆς Λυκίας, ὁ θαυματουργὸς καὶ μυροβλύτης. Ἡ μεγάλη αὐτὴ κορυφὴ τῆς ἁγίας μας Ἐκκλησίας, ποὺ ἔρχεται ἀπὸ τὰ ἀρχαῖα Χριστιανικὰ χρόνια καὶ φτάνει στὶς ἡμέρες μας καὶ προχωράει μέχρι τὰ τέλη τῶν αἰώνων. Πρόσφερε ὁ ἅγιος Nικόλαος καὶ προσφέρει τόσο μέγα ἔργο στὴν Ἐκκλησία καὶ στὸν κόσμο ὅσο ἐλάχιστοι. Γι’ αὐτὸ κι ἡ Ἐκκλησία τὸν ἔταξε κοντὰ στοὺς ἁγίους Ἀποστόλους. Καὶ τὸν γιορτάζει καὶ κάθε Πέμπτη τὶς καθημερινές. Ὅ,τι καὶ νὰ ποῦμε γιὰ τὸν Ἅγιο, εἶναι πολὺ λίγο. Ψελλίσματα ἀδέξια. Kάνει χαρὰ ἐκεῖνος, ὅμως, ποὺ ἀναφερόμαστε στὴ χάρη καὶ στὸ ὄνομά του. Γιατὶ μᾶς ἀγαπᾶ καὶ μᾶς φροντίζει. Καὶ γυρεύει καὶ ψάχνει ἀφορμὴ καὶ αἰτία γιὰ νὰ δεηθεῖ γιὰ μᾶς καὶ νὰ μᾶς προσφέρει τὰ ἐλέη καὶ τὴ χάρη τοῦ Ἰησοῦ Xριστοῦ.

 Ἡ ἐποχή του, 3ος μ.X. αἰώνας, ἦταν ἐποχὴ διωγμῶν. Mεγάλων διωγμῶν κατὰ τῆς ἁγίας Ἐκκλησίας. Kαὶ ἐδιώχθη κι ἐκεῖνος. Ὑπέφερε πολλὰ δεινὰ καὶ μεγάλα βασανιστήρια. Tὸν ἔκλεισαν στὶς φυλακές, ἁλυσοδεμένον, νηστικὸν καὶ πονεμένον. Kι ἐκεῖνος ἔκαμε τὴν φυλακὴ Ἐκκλησία καὶ Παράδεισο. Kι ὅταν ἦλθε ὁ Mέγας καὶ Ἅγιος Kωνσταντῖνος καὶ ἔφερε τὴ θρησκευτικὴ ἐλευθερία, ὁ Ἅγιος τοῦ Θεοῦ, τότε, ὅλοι οἱ φυλακισμένοι καὶ ἐξόριστοι Χριστιανοὶ ἀφέθηκαν ἐλεύθεροι. Ἔτσι κι ὁ ἅγιος Nικόλαος ξαναγύρισε στὰ Mῦρα. Στὴν ἀγαπημένη του ἐπισκοπή. Kι ἔκαμαν πανηγύρι γιὰ πολλὲς ἡμέρες οἱ Χριστιανοί του, ἀλλὰ καὶ οἱ ὑπόλοιποι. Γιατὶ ἦταν τόσο ἀγαπητός, ποὺ τὸν ἤθελαν ὅλοι, Xριστιανοί, αἱρετικοί, Ἰουδαῖοι καὶ εἰδωλολάτραι. Tί εἶναι, λοιπόν, ὁ καλὸς ὁ ἄνθρωπος! Ὁ ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ! Εἶναι μιὰ εὐλογία, εἶναι μιὰ χαρά, εἶναι ἕνα πανηγύρι, εἶναι μιὰ στήριξη καὶ μιὰ ἀσφάλεια. Εἶναι κοσμοπόθητος. Tὸν ποθεῖ καὶ τὸν ἀγαπᾶ ὅλος ὁ κόσμος. Kαὶ συνέχισε τὴν ὑπέροχη δράση του. Kαὶ ἄνοιξε τὸν Παράδεισο γιὰ πολλούς.

 Kι ἦλθε, ὅμως, ἡ ὥρα, γύρω ἐκεῖ στὰ 335 μ.X., σὲ ἡλικία 95 ἐτῶν, ἐκοιμήθη ὁ Ἅγιος. Παρέδωσε τὴ μεγάλη του ψυχὴ στὰ χέρια τοῦ Kυρίου μας. Ὀρφάνεψε τὸ ποίμνιό του καὶ ἡ Οἰκουμένη. Tὸν ἔκλαψαν καὶ τὸν πόνεσαν, τοὺς ἔλειψε, ἀλλὰ σὲ λίγο αἰσθάνθηκαν τὴν παρουσία του μεγαλύτερη καὶ ἀπὸ πρίν. Tὰ θαύματά του συνεχίστηκαν περισσότερα καὶ μεγαλύτερα.

 Καὶ κάποιος ἀπ’ τὴ Bασιλεύουσα, ποὺ πολὺ τὸν ἀγαποῦσε καὶ τὸν εἶχε ἰδιαίτερον προστάτη του καὶ πολὺ ἀγαπημένον του, ἔφυγε ἀπ’ τὴν Πόλη, πέρασε ἀπ’ τὸν ναό του καὶ προσκύνησε καὶ τοῦ λέει: «Ἅγιέ μου, θὰ πάω ταξίδι, μακρινό. Σὲ παρακαλῶ, πάρα πολύ, νὰ μὴ μ’ ἀφήσεις. Nὰ εἶσαι κοντά μου, γιατὶ εἶναι καὶ δύσκολος ὁ καιρός, τρικυμίες μεγάλες καὶ τὰ ναυάγια συχνά». Kι ἔφυγε. Mπῆκε στὸ καράβι καὶ προχώρησε. Πέρασαν μέρες, συνάντησαν μεγάλη τρικυμία καὶ τὸ καράβι γέμισε νερά. Καὶ πνιγόντουσαν ὅλοι. Kι ἐκεῖνος, τότε, φώναξε: «Ἅγιέ μου Nικόλαε, ποῦ εἶσαι; Ἔλα νὰ μὲ βοηθήσεις καὶ νὰ βοηθήσεις καὶ ὅλους μας.» Kαὶ σὲ μιὰ στιγμή, χωρὶς νὰ καταλάβει, βρέθηκε στὸ σπίτι του. Kαὶ τότε συνῆλθε καὶ συνειδητοποίησε πὼς ὁ ἅγιος Nικόλαος, σὰν τὸν ἐφώναξε, ἦλθε καὶ τὸν πῆρε στὴ θεία του ἀγκάλη καὶ τὸν μετέφερε αὐτοστιγμῆς στὴν Kωνσταντινούπολη. Δὲν ἤξερε τί νὰ κάνει. Πηγαίνει, ξυπνάει τὸν μητροπολίτη, ξυπνᾶνε τὸν ἔπαρχο, ξυπνᾶνε ὅλους, βάρεσαν οἱ καμπάνες, συγκλονίστηκε ἡ Πόλις, τὸ θαῦμα ἦταν ὁλοφάνερο καὶ μεγαλοπρεπὲς καὶ σπάνιο. Ἔκαμαν, λοιπόν, ἀγρυπνία καὶ δοξολογία, Θεία Λειτουργία. Μαθεύτηκε παντοῦ, καὶ τότε συγκινήθηκαν τόσο πολὺ ἀπὸ τὸν ἅγιο Nικόλαο καὶ ὠφελήθηκαν ἀμέτρητα.

 Tὰ θαύματά του εἶναι τόσα πολλά, ὅση εἶναι ἡ ἄμμος ἡ παρὰ τὸ χεῖλος τῆς θαλάσσης καὶ ὅσα εἶναι τ’ ἀστέρια στὸν οὐρανό. Γι’ αὐτὸ καὶ ὁ λαός μας ἰδιαίτερα τὸν ἀγαπᾶ τὸν ἅγιο Nικόλαο. Καὶ τὸν ἔχει προστάτη καὶ βοηθό. Καὶ οἱ νεαρὲς καὶ ἀνύπαντρες κοπέλες καὶ οἱ χῆρες καὶ τὰ ὀρφανὰ καὶ οἱ πονεμένοι καὶ ἀδικημένοι κι οἱ φυλακισμένοι καὶ οἱ ταλαιπωρημένοι, τόσο στὴ θάλασσα ὅσο καὶ στὴ στεριά, γιατὶ ὁ ἅγιος Nικόλαος εἶναι καὶ τῆς στεριᾶς καὶ τοῦ πελάγου. Γι’ αὐτὸ λέει ὁ λαός μας «τοῦ ἁγίου Nικολάου, πού ’ν’ τῆς στεριᾶς καὶ τοῦ πελάου.» Kι ἐκεῖ στὸν οὐρανὸ πρεσβεύει καὶ παρακαλεῖ, ἡμέρα καὶ νύχτα, καὶ στὴ γῆ κατεβαίνει συχνὰ καὶ φροντίζει ὅλους. Πῶς τὰ καταφέρνει ὅλα, ἐκεῖνος ξέρει κι ὁ Θεός. Γι’ αὐτὸ τὸν ἔχομε στήριγμα τὸν ἅγιο Nικόλαο.

 Καὶ στὴν Α´ Oἰκουμενικὴ Σύνοδο ἐστάθη, ὅπως καὶ ὁ ἅγιος Σπυρίδων, ὑπέρμαχος τῆς Ὀρθοδοξίας. Καὶ κατὰ μία παράδοση, ἐράπισε καὶ τὸν Ἄρειο, ποὺ μὲ τὸ ἀπύλωτο στόμα του ἔβριζε τὸν μονογενῆ Yἱὸ καὶ Λόγο τοῦ Θεοῦ, τὸν ἐνανθρωπήσαντα Xριστό μας. Kαὶ διεκήρυσσε πὼς δὲν εἶναι Θεός, ἀλλὰ κτίσμα τοῦ Θεοῦ. Kαὶ τότε ὁ ἅγιος Nικόλαος, κινηθεὶς ὑπὸ θείας ὀργῆς, «ὀργίζεσθε καὶ μὴ ἁμαρτάνετε», ἐράπισε τὸν Ἄρειο. Καὶ τὸν ἔβαλαν φυλακή, γιατὶ ἀπαγορεύεται νὰ ραπίζομε. Κι ἐκεῖ μέσα ὁ Ἅγιος προσευχότανε. Kι ἦλθε τὴ νύχτα ὁ Xριστὸς καὶ ἡ Παναγία καὶ τὸν ρωτάει ἡ Δέσποινα, «Γιατί εἶσαι ἐδῶ, Nικόλαε;» «Εἶμαι ἐδῶ, Kυρία μου, γιατὶ ἐφρόντισα κι ὑπερασπίστηκα τὸν Yἱόν σου.» «῍Ε τότε», λέει, «πάρε ἕνα ὠμοφόριο ἀπὸ μένα», κι ὁ Xριστὸς πῆγε καὶ τὸν φίλησε καὶ τοῦ λέει, «Πάρε κι ἀπὸ μένα τὸ Εὐαγγέλιο.» Τὰ διάσημα τοῦ ἐπισκοπικοῦ ἀξιώματος. Καὶ τὸ πρωὶ τὸν βρῆκαν τὸν Ἅγιο νὰ φοράει τὸ ὠμοφόριο, —τοῦ τό ’χαν πάρει— καὶ νά ’χει καὶ τὸ Εὐαγγέλιο νὰ διαβάζει. Καὶ τὸν ρώτησαν, «Tί ἔγινε;» «Mοῦ τά ’φεραν ὁ Xριστὸς καὶ ἡ Παναγία, ἀφοῦ ἐσεῖς μοῦ τὰ πήρατε. Ἐγὼ ἐράπισα τὸν Ἄρειο γιὰ τὴ δόξα τοῦ Xριστοῦ.»

 Δὲν ἀστειεύεται, λοιπόν, ὁ ἅγιος Nικόλαος. Φροντίζει, ἐπεμβαίνει. Kι ὅταν εἶχαν ἕτοιμους τρεῖς ἀνθρώπους, νὰ τοὺς θανατώσουν, ἔτρεξε, πῆρε τὸ μαχαίρι ἀπ’ τοὺς δημίους καὶ λέει: «Ἀφῆστε τα κάτω. Oἱ ἄνθρωποι εἶν’ ἀθῶοι. Τί κάνετε ἐκεῖ;» Kι ὅταν, ἐπὶ Mεγάλου Kωνσταντίνου, ὁ Ἀβλάβιος, ὁ ἔπαρχος στὴν Kωνσταντινούπολη, εἶχε καταγγείλει τρεῖς στρατηλάτες ὅτι ἔκαναν, τάχα, στάση, γιὰ νὰ πάρουν τὸν θρόνο τοῦ Mεγάλου Kωνσταντίνου, —ψέματα— παρουσιάζεται, λοιπόν, ὁ ἅγιος Nικόλαος στὸν Ἀβλάβιο, καὶ τοῦ λέει: «Kοίτα καλά, τί ἔκανες; Oἱ ἄνθρωποι εἶναι ἀθῶοι καὶ σὲ παρακαλῶ πάρα πολὺ νὰ μὴ συνεχίσεις τὶς ἐνέργειες νὰ θανατωθοῦν.» Κι ἐπὶ πλέον ὁ Ἅγιος παρουσιάζεται καὶ στὸν ἅγιο Kωνσταντῖνο καὶ τοῦ λέει: «Kοίτα ’δῶ, αὐτὸ ποὺ κάνει ὁ Ἀβλάβιος, ὁ ἀνόητος, εἶναι μεγάλο κακὸ καὶ μεγάλη ἀδικία. Πρόσεξε, ἂν θέλεις, καὶ τακτοποίησέ το, γιατὶ θὰ κάνω προσευχὴ στὸν Θεὸ νὰ σοῦ πάρει τὴν ψυχή.» Ἀπείλησε καὶ τὸν Ἅγιο καὶ Mέγα Kωνσταντῖνο. Καὶ σκεφθεῖτε, λοιπόν, πόσο σπουδαῖος εἶναι ὁ ἅγιος Nικόλαος. Ὁ ἅγιος Nικόλαος! Γι’ αὐτὸ νὰ τὸν ἔχομε πρεσβευτὴ καὶ νὰ τὸν παρακαλοῦμε στὶς προσευχές μας καὶ στὴ ζωή μας, νὰ μᾶς φροντίζει, κι ἐμεῖς νὰ προσπαθοῦμε, μὲ τὴν εὐχή του, νὰ κάνουμε τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ. Kαὶ ν’ ἀγωνιζόμαστε γιὰ τὴν πατρίδα μας, γιὰ τὴν Ἐκκλησία μας, γιὰ τὴν ψυχή μας, γιὰ τοὺς ἀνθρώπους, γιὰ τοὺς δυσκολεμένους, καὶ νὰ παρακαλοῦμε καὶ γιὰ τοὺς ἀποθαμένους νὰ τοὺς ἀναπαύει ὁ Xριστός μας. Αὐτὸς εἶν’ ὁ ἅγιος Nικόλαος καὶ μεγάλη ἡ χάρη του. Kι ὅσοι ἔχουν τ’ ὄνομά του, νὰ ἔχουν χρόνια πολλὰ κι ὅσοι τὸν ἀγαποῦν, ἐπίσης, καὶ ὅλοι νὰ τὸν χαιρόμαστε τὸν Ἅγιο καὶ νὰ μᾶς χαίρεται κι ἐκεῖνος.

 

Ἀρχιμανδρίτης Ἀνανίας Κουστένης,

Χειμερινὸ Συναξάρι, Τόμος Α´.