“Μόνο η Ορθοδοξία αναγνωρίζει την θρησκεία ως μυστήριο”:

Στήβεν Ράνσιμαν:

Ἔχω μεγάλο σεβασμὸ γιὰ τὰ χριστιανικὰ δόγματα, καὶ κυρίως γιὰ τὴν Ὀρθοδοξία, διότι μόνον ἡ Ὀρθοδοξία ἀναγνωρίζει πὼς ἡ θρησκεία εἶναι μυστήριο.

Οἱ ρωμαιοκαθολικοὶ κι οἱ προτεστάντες θέλουν νὰ τὰ ἐξηγήσουν ὅλα.

Εἶναι ἄσκοπο νὰ πιστεύεις σὲ μία θρησκεία, θεωρώντας ὅτι αὐτὴ ἡ θρησκεία θὰ σὲ βοηθήσει νὰ τὰ καταλάβεις ὅλα.

Ὁ σκοπὸς τῆς θρησκείας εἶναι ἀκριβῶς νὰ μᾶς βοηθάει νὰ κατανοήσουμε τὸ γεγονὸς ὅτι δὲν μποροῦμε νὰ τὰ ἐξηγήσουμε ὅλα. Νομίζω πὼς ἡ Ὀρθοδοξία συντηρεῖ αὐτὸ τὸ πολύτιμο αἴσθημα τοῦ μυστηρίου.

Ἡ ρωμαιοκαθολικὴ ἐκκλησία ἦταν πάντα καὶ πολιτικὸ ἵδρυμα, ἐκτὸς ἀπὸ θρησκευτικό, καὶ πάντα ἐνδιαφερόταν γιὰ τὸ νόμο. Πρέπει νὰ θυμόμαστε πώς, ὅταν ἡ ρωμαϊκὴ αὐτοκρατορία κατέρρευσε στὴ Δύση καὶ ἦρθαν τὰ βαρβαρικὰ βασίλεια, οἱ Ρωμαῖοι ἄρχοντες χάθηκαν, ἀλλὰ οἱ ἐκκλησιαστικοὶ ἄνδρες παρέμειναν, κι ἦταν κι οἱ μόνοι μὲ ρωμαϊκὴ μόρφωση.

Ὅποτε, αὐτοὶ χρησιμοποιήθηκαν ἀπὸ τοὺς βάρβαρους βασιλεῖς γιὰ νὰ ἐφαρμόσουν τὸ νόμο. Ἔτσι, ἡ Δυτικὴ Ἐκκλησία «ἀνακατεύτηκε» μὲ τὸ νόμο. Τὸν βλέπεις τὸ νόμο στη ρωμαιοκαθολικὴ Ἐκκλησία: θέλει νὰ εἶναι ὅλα νομικὰ κατοχυρωμένα.

Στὸ Βυζάντιο -καὶ εἶναι ἐνδιαφέρον πῶς μετὰ τὴν τουρκικὴ κατάκτηση τὰ ὑποστρώματα παραμένουν- ἡ Ἐκκλησία ἐνδιαφέρεται μόνον γιὰ τὸν Κανόνα, τὸ νόμο τῶν γραφῶν. Δὲν ἔχει τὴν ἐπιθυμία νὰ καθορίσει τὰ πάντα.

Στὶς Δυτικὲς Ἐκκλησίες ποὺ ἀποσχίστηκαν ἀπὸ τὴ ρωμαιοκαθολική, ἡ ἀνάγκη τοῦ νόμου, τοῦ ἀπόλυτου καθορισμοῦ, ἔχει κληρονομηθεῖ.

Οἱ Ἀγγλικανοὶ ἦταν ἰδιαίτερα ἀνάστατοι διότι δὲν μποροῦσαν νὰ καταλάβουν τί πίστευαν οἱ Ὀρθόδοξοι σχετικὰ μὲ τὴ μεταβολὴ τοῦ οἴνου καὶ τοῦ ἄρτου σὲ αἷμα καὶ σῶμα.

Οἱ Ὀρθόδοξοι ἔλεγαν «εἶναι μυστήριο, ποὺ δὲν μποροῦμε νὰ κατανοήσουμε. Πιστεύουμε ὅτι γίνεται, ἀλλὰ τὸ πῶς δὲν τὸ γνωρίζουμε».

Οἱ Ἀγγλικανοὶ -ὅπως κι οἱ ρωμαιοκαθολικοὶ- ἤθελαν μία καθαρὴ ἐξήγηση. Αὐτὴ εἶναι ἡ τυπικὴ διαφορὰ τῶν Ἐκκλησιῶν καὶ γι’ αὐτὸ ἀκριβῶς ἀγαπῶ τοὺς Ὀρθοδόξους.

Χαίρομαι μὲ τὴ Σκέψη ὅτι στὰ ἑπόμενα 100 χρόνια ἡ Ὀρθοδοξία θὰ εἶναι ἡ μόνη Ἱστορικὴ Ἐκκλησία ποὺ θὰ ὑφίσταται.

Steven Runciman - ΡΩΜΑΙΙΚΟ ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ